Een plan van nu, voor een dorp met toekomst

PvdA Tynaarlo en de Dorpsagenda Vries
Een plan van nu, voor een dorp met toekomst

De afgelopen maanden hebben de inwoners van Vries hun licht laten schijnen over de toekomst van hun dorp. College en gemeentelijk apparaat hebben de Dorpsagenda Vries opgesteld, die nu voorligt voor besluitvorming. Daarmee rijst de vraag: wat vinden de partijen in de gemeenteraad ervan? De fractie van de PvdA deelt hierbij graag haar mening.

Het standpunt van de PvdA-fractie valt uiteen in drie onderwerpen, die onderling verband houden:

De rol van de gemeenteraad
We hebben de eerste brief van het college (oktober 2014) er nog eens bijgepakt en inderdaad: het college heeft van meet af aan voor een eigen insteek gekozen – en dat dus ook zo gecommuniceerd naar de gemeenteraad. Er staat in deze brief: ‘Ongeacht de wensen die de bevolking naar voren brengt, wil het college spoedig werk maken van het aanpakken van de openbare ruimte en de realisatie van de school. Verdere actiepunten worden afgewogen naar aanleiding van de uitkomst van de dorpsgesprekken.’ Achteraf gezien zijn wij als fractie hier niet gelukkig mee. De raad heeft hiermee onvoldoende haar kaderstellende rol vervuld. Bij het begin van het traject is door het college al een belangrijke inhoudelijke keuze gemaakt over de invulling van de agenda. Als fractie nemen wij dit mee als leerpunt voor volgende dorpsplannen die gemaakt zullen worden: begin met een compleet leeg blad, alles moet bespreekbaar zijn. Voer de discussie in het openbaar en geef vervolgens als gemeenteraad het kader mee, met een gedragen raadsbesluit.
Ook richting de bevolking vinden wij dit een betere insteek. Helemaal omdat we in de uitkomsten van de inloopavonden en het dorpsbelevingsonderzoek hebben mogen lezen dat de bevolking andere dingen belangrijker vindt dan de openbare ruimte (tel de ‘geeltjes’ er maar op na). Sowieso lijkt het ons een goed idee om na vaststelling van de Agenda te evalueren met bevolking, college en raad hoe het proces nu is verlopen en waar verbeteringen mogelijk zijn.

De inhoud van de Agenda
Daarmee komen we op de inhoud van de Agenda zelf. Met de inhoud van het document ‘Dorpsagenda Vries, Lommerrijk Wonen in een Drents brinkdorp’ van 14 april 2015 kunnen wij grotendeels instemmen. Wij missen wel een doorkijk naar de bevolkingsontwikkeling naar de toekomst – de bevolking van Vries wordt kleiner en ouder, wat heeft dat voor gevolgen – maar de onderwerpen die verder worden aangekaart onderschrijven wij. Anders ligt dat voor het Concept Uitvoeringsprogramma zoals het college dat heeft opgesteld naar aanleiding van de Opiniërende Raadsbijeenkomst op 9 juni. Als wij de maatregelen overzien constateren wij dat:
– er oude cq verouderde maatregelen bij zitten, afkomstig uit eerdere plannen. Goed voorbeeld is de aanpak van de Oude Asserstraat/Brinkstraat, een ingreep die nagenoeg al het beschikbare geld voor de Agenda opsoupeert en bedacht is op een moment (2008) dat er nog gedacht werd over het concentreren van het winkelvastgoed. Die gedachte van clustering is inmiddels verlaten, ook door de gemeente zelf;
– op belangrijke punten het initiatief geheel aan private partijen wordt gelaten. Zoals we gezien hebben rond de aanleg van parkeerplaatsen, maar ook bijvoorbeeld bij de nieuwbouwprogramma’s van de woningcorporaties, is de investeringscapaciteit bij de markt gering. In die zin geloven wij er ook niet in dat een massieve investering in de openbare ruimte een vergelijkbare investering aan de private kant zal opwekken;
– een aantal projecten al loopt en nu onder de noemer van de Dorpsagenda wordt geschaard;
– een enkel project – zoals de vergroening van de Rijksweg – door niemand van de bewoners wordt genoemd, maar toch in het programma wordt opgenomen.

Het gevolgde proces
Met dat laatste punt komen we op ons twee belangrijke bezwaar tegen dit Uitvoeringsprogramma: de oogst van ideeën (uit de inloopavonden, het dorpsbelevingsonderzoek en de raadsbijeenkomsten) wordt er naar ons idee onvoldoende in meegenomen. Wij vinden dat daarmee geen recht wordt gedaan aan de opzet en ambitie van de Dorpsagenda. De bevolking van Vries is uitgenodigd om mee te denken en ideeën aan te reiken, dat heeft zij gedaan. In tweede instantie zijn er ook nog reacties gegeven door dhr Geerts en Vrouwen van Nu Vries. Ook hebben de diverse raadsfracties ideeën aangedragen, ook deze zien wij niet terug. Dat doet geen recht aan de energie die collectief is geleverd.

Conclusie: met het voorliggende Concept Uitvoeringsprogramma, dat wij als integraal onderdeel beschouwen van de Dorpsagenda (punt 1 van het Raadsbesluit), kunnen wij niet instemmen. Als gemeente hebben we maar weinig geld ‘vrij’ te besteden. Bovendien kunnen we het gespaarde geld voor Vries maar één keer uitgeven – het dorp moet het hier de komende jaren mee doen, zo is de verwachting – en dat moet wat de PvdA betreft op een andere manier gebeuren. Wij vragen het college daarom te komen met een aangepast Uitvoeringsprogramma, dat wat onze fractie betreft aan drie eisen moet voldoen:

1 Een bredere insteek
Hoewel de aanpak van de openbare ruimte belangrijk is, gaat het bij de toekomst van Vries om meer dan dat. Leefbaarheid in brede zin moet een belangrijkere rol krijgen in de agenda, met name gezien de bevolkingsontwikkeling (krimp en vergrijzing). Dat staat ook in ons Collegemanifest. De kwaliteit van de openbare ruimte wordt daarin benoemd als belangrijk punt, maar dat geldt evenzeer voor zaken als levensloopbestendig bouwen voor senioren en duurzaamheid.

2 Breed gedragen door bevolking en raad
De bevolking van Vries heeft bouwstenen voor de Agenda aangedragen. Ook de verschillende raadsfracties hebben voorstellen gedaan. Deze komen in het Uitvoeringsprogramma niet of nauwelijks terug. Wij willen komen tot een breed gedragen programma, dat herkenbaar terug te voeren is op de wensen die zijn meegegeven. Opnieuw citeren we het Collegemanifest: we streven naar plannen die op basis van ‘werkelijke samenspraak’ met bewoners en inwoners tot stand komen.

3 Een ruimer financieel kader
Nu de voorgenomen sloop van het pand Harms van de baan is, stellen wij voor de vrijkomende middelen (geen uitgaven voor sloop en uitbreiding parkeerplaatsen, inkomsten door verkoop/verhuur van het pand) toe te voegen aan het uitvoeringsbudget voor Vries.

Bij het opstellen van een aangepast Uitvoeringsprogramma stellen wij voor de bevolking van Vries wederom te betrekken, waarmee de cirkel rond is in deze nieuwe manier van dorpsontwikkeling. Dit is bijvoorbeeld mogelijk door de verschillende door de bevolking en raad genoemde maatregelen geldelijk te waarderen en ze door de inwoners samen te laten voegen in een ‘mandje’ van maatregelen. Aan dat mandje is dan het nieuwe financiële kader gekoppeld: maatregelen kunnen gecombineerd worden tot het geld op is, al dan niet aan de hand van verschillende scenario’s waarin de maatregelen thematisch zijn gebundeld.
Bouwstenen voor een aangepast Uitvoeringsprogramma

Wij hebben – bij wijze van voorbeeld en denkrichting – verschillende interessante maatregelen opgehaald uit de opmerkingen van bevolking en gemeenteraad. Het zijn wat de fractie van de PvdA betreft mogelijke bouwstenen voor het Vries van de toekomst:

1 Intensivering groenonderhoud en herstel oorspronkelijke groenstructuur Fledders

2 Behoud van bibliotheekfunctie, bijvoorbeeld in combinatie met (dak)renovatie De Pan

3 Ontwikkeling van starterswoningen in Vries Zuidoost, op gemeentelijke grondposities. Eventueel met de gemeente zelf als opdrachtgever

4 Aanleg van verkeersveilige rotonde in Vries Zuid

5 Verbreding openbare ruimte-aanpak naar hele centrum (oa Markestraat), stoepen en voetpaden verbreden en rolstoel- en rollator-proof maken in overleg met VN-Panel, plaatsing bankjes

6 Ontwikkeling van levensloopbestendige, grondgebonden huurwoningen voor senioren, bijvoorbeeld op locatie voormalige melkfabriek en voormalige ontmoetingskerk

7 Bestemmingsplan wijzigen zodat winkelruimte eenvoudig kan worden omgezet naar woonruimte

8 Herontwikkeling van bestaande panden, zoals voormalige bakkerij Harms. Suggestie: leg een verbinding met bijvoorbeeld Visio (maak hier een ‘huiskamer/pleisterplaats’ voor Visio-bewoners in het dorp)

9 Verbeteren van de verkeersveiligheid rondom de scholen

10 Parkeerverbod Brink, verbeteren bewegwijzering naar bestaande parkeerplekken

11 Ontwikkeling van een publiekstrekker in combinatie met een ‘hangplek’ voor ouderen. Suggestie: een vaste muziekkapel op de Brink?
Sommige van deze maatregelen kosten geld, andere niet. Sommige zijn morgen te realiseren, andere vergen wat meer voorbereidingstijd. Ze zijn nagenoeg allemaal door de gemeente zelf op te pakken. Het is aan de bevolking van Vries om uit deze en andere maatregelen een keuze te maken over hoe zij de toekomst van hun dorp vorm willen geven.

Fractie PvdA Tynaarlo, 22 augustus 2015
Vries