Uitvoering participatiewet: heldere afspraken en goede omgang met cliënten

In de raadsvergadering van 14 juni ging het over de uitvoering van de Participatiewet. Hiervoor is een ‘gemeenschappelijke regeling’ opgezet met de gemeenten Aa en Hunze en Assen. De uitvoering doet Werkplein Baanzicht, voorheen de Intergemeentelijke Sociale Dienst (ISD) en Alescon. Wij gaven aan het college enkele punten mee die belangrijk zijn bij deze uitvoering.

Door Koos Dijkstra

Een punt vooraf: dit is de eerste keer dat we gebruik kunnen maken van een voorstudie van de werkgroep “Gemeenschappelijke Regelingen”. Die werkgroep hebben we samen met Aa & Hunze en Assen. Voor ons nemen daar de raadsleden Kraaijenbrink, van den Boogaard, van den Born en De Graaf aan deel. Ook kunnen we voor het eerst gebruik maken van een analyse door de gezamenlijke rekenkamers, die vóóruit hebben gekeken. Met elkaar hebben ze ons waardevolle informatie aangeleverd.
Dank daarvoor.

Dan onze bijdrage.
In Tent City, Maricopa, Arizona, lopen de mannen in roze ondergoed. Dat doen ze niet omdat ze het leuk vinden. Dat moet, want zo worden ze vernederd en kwetsbaar gemaakt. Tent City is een gevangenis. De functie van een gevangenis is straffen en corrigeren. Vandaar.
Nu is Amerika het land van de onbegrensde mogelijkheden. Een totalitair systeem kan daar ongebreideld bloeien. Het doel heiligt de middelen.
Nederland is niet hetzelfde als Amerika en de nieuwe Gemeenschappelijke Regeling (GR) is geen gevangenis. Maar, de GR vertoont wel kenmerken van een totalitair systeem. Onder bepaalde omstandigheden moeten inwoners er gebruik van maken. Daarom vermijdt men ook te spreken van klanten. Klanten immers hebben keus.
Juist in afhankelijkheidsrelaties moeten we er alles aan willen doen om de positie van de gebruikers te versterken. Wij zijn van mening dat de WMO-adviesraad en de cliëntenraad daar terechte vragen over stellen. Wij vinden ook dat gereglementeerde medezeggenschap, onafhankelijke klachtenafhandeling en ondersteuning noodzakelijk zijn. Wij dringen er bij u op aan om eisen daarover in te dienen via uw zienswijze

Er wordt nogal geleund op en gevraagd naar vertrouwen. Wat ons betreft geven we dat door de GR deze opdracht te verstrekken. De stelling dat de prestatie- afspraken geen juridische overeenkomst zijn, maar slechts een verlanglijstje doet wat angstig aan.
Ik zei het al eerder, dit is Amerika niet. Hier schieten we niet gelijk met scherp. Natuurlijk moet er ontwikkeld en mag er geleerd worden, maar de GR moet wel aantonen dat ze voldoende competent is.
Dat brengt ons op het tweede punt. De prestatie- afspraken moeten verder geoperationaliseerd en zo opgeschreven worden dat ze slechts voor één uitleg vatbaar zijn. In de motivering van afwijkingen schuilt immers de kracht.

Reactie van het college
Het college neemt alle punten over en verwerkt ze in de zienswijze die aan het bestuur van de Gemeenschappelijke Regeling wordt gestuurd.